Ortodonti (Diş Teli Tedavisi)

Ortodonti, diş hekimliğinin diş ve yüz düzensizliklerinin teşhis ve tedavisi ile ilgilenen bilim dalıdır. Diş hekimliğinin genel uygulamalarından farklı olarak daha spesifik tedavi prosedürlerine sahip bir bilim dalıdır ve mutlaka bu dalda  uzman hekimlerce uygulanmalıdır.

Neden Ortodontik Tedavi?
Çapraşık dişler başta estetik görünüm olmak üzere başka birçok soruna da neden olabilmektedir. Çapraşık dişlerin temizlenmesi daha zordur bu nedenle çürüklere ve diş eti hastalıklarına eğilim artar. Dişler düzgün kapanmadığı zaman, çene ekleminde ve çene hareketlerini sağlayan kaslarda sorunlar oluşabilir. Dişlerdeki şekil bozuklukları konuşma bozukluklarına ve bazı seslerin düzgün çıkartılamamasına sebep olur.

Her yaşta yapılabilen ortodonti tedavisiyle fonksiyonel ve estetik sorunlar düzeltilir ve kişinin yaşam kalitesi artar.

Ortodontik problemlerin nedenleri;

• Genetik
• Ağızdan nefes alma
• Parmak emme
• Uzun süreli yalancı emzik kullanımı
• Erken süt dişi çekimleri ve yer tutucu uygulanmaması
• Yirmi yaş dişleri

Ortodontik tedaviye başlamadan önce diğer tüm tedavilerin (dolgu, çekim, diş eti tedavisi vs.) bitmiş olması gerekmektedir. Bu süreçte ortodontistiniz çürük risk analizinizi yapıp gerekli koruyucu tedaviler için sizi yönlendirecektir.

Ortodontik Tedavi Sırasında Sizi Neler Bekler?
Ortodontik tedavide en çok dikkat edilmesi gereken nokta ağız hijyeninin sağlanmasıdır.   Braket ve tellerimiz dişlerimizin etrafında tutucu alanlar oluşturarak dişlerimizin daha kolay kirlenmesine sebep olur. Bu sebeple ağız ve diş bakımının da daha detaylı yapılması gerekir. Diş ve diş etlerinde herhangi bir sorun oluşumunun engellenmesi için braketlerin çevresinin tamamen temizlenmesi gereklidir. Bu amaçla ortodonti hastaları için özel olarak üretilmiş ortodontik diş fırçaları bulunmaktadır. Ortodontistiniz sizi diş fırçalama, diş ipi kullanımı ve ağız bakımıyla ilgili detaylar hakkında bilgilendirilecektir.

Ortodontik Tedavi Sonrasında Neler Yapılır?
Orotodontik tedaviyle dişler düzeltildikten sonra aktif tedavi sona erdirilir. Braketler çıkarıldıktan sonra dişler temizlenir. Ortodontik tedavi ile elde edilen sonucun korunması en az tedavi kadar önemlidir Bu amaçla sabit ya da hareketli koruyucular yapılır.

Sabit koruyucular, özellikle ön dişlerin iç yüzeylerine, dişleri birbirine sabitleyecek şekilde yapılır. Bu koruyucular özel telden üretilmişlerdir, konuşma ve diş fırçalamayı etkilemezler ve dışarıdan görünmeyecek şekilde dişlerin iç yüzeylerine uygulanırlar.
Hareketli koruyucular, ince ve şeffaf malzemelerden, dişlerin ölçüsü alınarak yapılır. Şeffaf olan bu koruyucular da dışarıdan bakılınca görünmezler ve istenildiğinde çıkarılabilirler. Bu iki tür koruyucudan hangisinin size uygun olduğuna ortodontistiniz karar verecektir.

Çocuğumu Kaç Yaşında Ortodontik Muayeneye Getirmeliyim?
Çocuğun ilk ortodontik muayenesinin 6–7 yaşlarında, alt ve üst ön dişler sürdükten sonra yapılmasında fayda vardır. Bu dönemde çenelerin gelişimi ve sürecek daimi dişler ile ilgili problemler fark edilebilir. Yapılacak erken bir teşhis ile ileride tedavi edilmesi daha zor olan iskeletsel bozukluklar kolayca tedavi edilebilir, diş çekimini gerektirecek durumlar önlenebilir. Ayrıca tedavi süresi de kısaltılıp tedavi maliyeti düşürülebilir.

Ortodontik Tedavi Ne Kadar Sürer?
Ortodontik tedavi süresi birçok faktöre bağlıdır. Ancak ortodontik tedavide süreyi etkileyen en önemli faktör, ortodontik sorunun şiddetidir. Ortalama tedavi süresi 12-18 ay olmakla birlikte, tedavi süresi sorunun şiddetine göre 6-30 ay arasında değişebilmektedir.

Ortodontik Tedavi Süresince Tüketilmemesi Gereken Yiyecekler Var mıdır?
Tedavi süresince asitli içeceklerden ve sakız, tatlı, karamel gibi yiyeceklerden uzak durmak gerekmektedir. Tedavi boyunca elma, ayva, havuç gibi sert gıdalar ısırarak yenmemelidir. Bu tür gıdaları küçük parçalara ayırarak yemek uygundur. Ayrıca yine ısırarak tüketilen sandviç, tost, hamburger türü yiyecekleri de tedavi süresince tüketilmemesi tavsiye edilir. Fındık, ceviz, leblebi gibi kuruyemişlerin ve kiraz, erik, zeytin gibi besin maddelerinin çekirdekleri çıkarılmadan yenilmesinin braket ve tellere zarar verme olasılığı bulunduğundan bu tür yiyecekler de tedavi süresince tüketilmemelidir.

Ortodonti Randevuları Hangi Sıklıkta Olmalıdır? Daha Sık Gelindiğinde Ortodontik Tedavi Süresi Kısalır mı?
Randevular hastanın durumuna göre düzenlenmektedir. Sabit ortodontik tedavi gören hastalarda randevu sıklığı 4-6 hafta arasında değişmektedir. Daha sık kontrol gerektiren özel durumlarda ise randevular buna uygun olarak düzenlenir.

Görünmeyen Teller Var mıdır?
Son yıllarda metal braketlere göre daha az dikkat çeken diş renginde porselen braketlerin kullanımı artmıştır. Ayrıca dişlerin dile bakan yüzeylerine yerleştirilen braket sistemleri (lingual braket) geliştirilmiştir.

Tedavi sürecine bağlı olarak doktorunuz ile birlikte hangi materyalin (metal ya da porselen braket) kullanılacağı konusuna karar verebilirsiniz.

İnvisalign nedir?
Uygun vakalarda braket ve tel kullanmadan, şeffaf kalıpların kullanımıyla çapraşıklıklar düzeltilir. İki haftada bir değiştirilecek olan hastaya özel bu kalıpları günde yaklaşık 20 saat kullanmak gerekmektedir. Tedavi süresi vakaya göre 2 ile 24 ay arasında değişmektedir.  Bu süre içerisinde düzeltici plaklar sadece yemek yerken, bir şey içerken ya da diş fırçalarken çıkartılmalıdır.

Tedavi kapsamında yaklaşık iki hafta sonrasında yeni bir düzeltici plak takılır, bu yeni düzeltici ile eskisi arasında dişleri daha düzgün hale getirici küçük farklılıklar bulunmaktadır. Düzeltici plakların takılması dişlerin daha güzel gözükmesi için birer adımdır.

Telleri Çıkardıktan Sonra Dişlerimin Üzerinde Leke Kalır mı?
Ortodontik tedavi süresince dişler doğru ve düzenli biçimde fırçalandığında dişler üzerinde leke olmayacaktır. Leke olarak adlandırılan renklenmeler, fırçalamanın yetersiz olduğu durumlarda oluşan çürük başlangıçlarıdır.

Teller Konuşmayı Etkiler mi?
Teller direkt olarak konuşmayı etkilemez. Sadece teller takıldıktan sonraki bir haftalık adaptasyon sürecinde konuşmada hafif değişiklik izlenebilir.

Hareketli Apareyler
Akrilik damak kısmıyla ağızda tutunmayı sağlayan tellerden oluşan hasta tarafından takılıp çıkartılabilen apareylerdir. Bu apareyler basit diş hareketlerinin yapılmasında, çocuklarda dar çenelerin genişletilmesinde, bazı vakalarda sabit tedavi öncesinde tedaviye hazırlık veya tedavi sonrasında pekiştirme amacıyla kullanılırlar. Hareketli apareylerin takılma süreleri ortodontistiniz tarafından belirlenecektir.

Fonksiyonel Apareyler
Alt ve üst çenenin birbirine göre bozulan ilişkilerini (iskeletsel problemler) düzeltmek amacıyla küçük yaşlardaki hastaların çoğunlukla kendilerinin takıp çıkarabildiği özel apareylerdir. Özellikle alt veya üst çenenin geride veya önde olduğu vakalarda sabit ortodontik apareyler ile birlikte kullanılır.